Vandaag stond een bezoek aan Kungoni op het programma. Een cultureel museum en tevens een plek waar plaatselijke kunstenaars hun houtsneewerk ten toon spreiden. Ik ben normaal gesproken niet zo van het terugkijken in de tijd maar dit was toch wel even iets anders.
Het museum vertelt het verhaal hoe de witte paters zo’n honderd jaar geleden in Mua zijn neergestreken. Hun doel was drieledig: het christelijke geloof brengen, educatie en armoede bestrijden. Ik heb daar zelf altijd met de nodige argwaan naar gekeken. Missionarissen die zo nodig een ander moeten vertellen hoe het moet.
In Mua ben ik tot de conclusie gekomen dat dit hier toch wat genuanceerder ligt. Een van de latere paters, father Claude Boucher heeft zich toegelegd op de Malawiaanse tradities en heeft onder andere gospels vertaald naar een Malawiaanse context. Hij heeft zich ingezet om het gesprek op gang te brengen met de plaatselijke bevolking. Hij wist wantrouwen en vijandschap om te buigen naar begrip. Als een van de weinige niet-Chewa mensen is father Boucher opgenomen in Gule Wakmulu (big dance). Dit is een geheim genootschap dat traditionele (masker)dansen opvoert.
Het museum (gesticht door father Boucher) is dan ook een mix van het verhaal van de missionarissen en het verhaal van de traditionele stammen en hun tradities. In het dagelijkse leven hier zijn zowel het christelijke geloof als de traditionele gebruiken met elkaar verweven. Dit is zeker het geval in Mganja, de plek waar ik verblijf. Een begrafenis bijvoorbeeld gaat gepaard met een kerkdienst, het graf is in een daarvoor bestemd bos dat alleen betreed mag worden als er een begrafenis is. De (overleden) voorouders verblijven daar en mogen niet gestoord worden. Niks geen omheining of zo, jong en oud respecteert dit. (Ik heb al eens eerder de suggestie gedaan om van alle bossen hier begraafplaatsen te maken om zo de houtkap tegen te gaan.) Als de man des huizes is overleden scheert de vrouw na een respectabele periode van rouw haar hoofd kaal ten teken van een nieuw begin. Traditie en christelijk geloof (trouwens ook de islam) gaan hier vreedzaam hand in hand.
Na afloop van de tour door het museum met een energieke gids hebben we zo’n anderhalf uur gekeken naar traditionele dansen. Een exclusieve uitvoering voor ons kleine gezelschap van acht personen. Tussendoor kregen we tekst en uitleg. Een groep van zo’n veertig mannen en vrouwen, gekleed in traditionele kledij hebben voor ons gezongen en gedanst. Ik kan je vertellen dat dit meer dan indrukwekkend was. De ritmische trommels, de vrouwen en mannen die al zingend en dansend de verhalen van het leven uitbeelden. De maskerdansers die een en al symboliek uitstraalden. Adembenemend indrukwekkend!
Rians blog 